Жындар адамдар мен періштелер әлемінен бөлек бір әлем. Жындар мен адамдар арасындағы ортақ нәрсе екеуінде де ақыл мен еркіндік және жақсылық пен зұлымдықтың арасындағы таңдауы бар, бірақ жындар көп жағдайда адамдардан ерекшеленеді, ең бастысы - олардың шығу тегі.
Жалпы олар жасырын және адамның көзіне көрінбейтін болғандықтан «жындар» деп аталады. Ибн Уқайл былай деді: «Жындар тек олар үшін жындар деп аталады адам көзінен жасырылған. Қалқан (миджан) қалқан деп аталады, себебі ол жауынгерді шайқастарда жасырады». Яғни бұл сөздердің барлығы бір түбірден жасалған – «жанн» (жасыру). Құранда: Ей адам баласы! Шайтан, ата-аналарыңның ұятты жерлерін көрсету үшін киімдерін шешіп, жаннаттан шығарған сияқты сендерге де сұмдық жасамасын. Өйткені, ол және оның сыбайластары, сендер оларды көрмеген жерден көреді. Шайтандарды иман келтірмейтіндерге дос қылдық (7:27).
Жындар адамдар сияқты тамақтанады, үйленеді, көбейеді. Олар адамдарды көргенімен, адамдар оларды көре алмайды. Олар адамдар ие болмаған бірнеше қабілеттерге ие.
Аллаһтың Елшісі (с.ғ.с): . «Жындар үш түрлі болады: кейбіреулері ауада ұшады, басқалары жыландар мен иттерге айналады, ал басқалары бір жерге орналасады, сосын кетеді.
Құранның көптеген аяттарында жындардың бар екендігі туралы аяттар бар. Мысалы «Жын» сүресінде: (Мұхаммед с.ғ.с.) Оларға: “Жындардан бір тобының Құран тыңдағаны маған уахи етілді” де. Сонда жындар: “Шынында бір ғажайып Құран тыңдадық” деді(72:1). “Шынында адамдардан кейбір ерлер; жындардың кейбір ерлеріне сиынатын еді де сонда олар, жындардың менменсуін арттыратын еді(72:6).
Аллаһ жындарға адамға бермеген бірнеше қабілеттер берген. Олар:
1. Қозғалыс жылдамдығы. Олар бір нәрсе істегілері келсе көзді ашып жұмғанша істеп келеді. Жылдамдық олар үшін берілген үлкен бір қабілет.
2. Жын ғарышты адамнан бұрын меңгерген. Бұрынғы заманда жындар жоғары көтерілген және көкке кіріп, көкте не айтылып жатқанын тындап, оқиға болғанға дейін оны біліп отырған. Бірақ адамдарға Мұхаммед пайғамбар жіберілгеннен кейін аспан күзетшілерді нығайтылды. Оған дәлел Құранда: “Әрине көкке қарманғанымызда, оны қатал күзетші және атылған жалындарға толтырылған түрде таптық”.“Әлбетте тыңдау үшін; аспанның кей орындарында отыратын едік. Енді біреу тыңдамақшы болса, оны көздеген жұлдызды көреді.” (72:8-9).
Аллаһтың Елшісі (с.ғ.с) адамдарға жындардың қалай тыңдайтынын түсіндірді және Әбу Һурайра оны келесі сөздерімен риуаят етті: «Алла көкте бір нәрсені үкім еткенде, періштелер Оның сөздеріне мойынсұнуға дайын болып қанаттарын қаға бастайды және тастардың үстіне тартылып шығаратын дыбыс сияқты тізбектеледі. Алланың сөзін бірінің үстіне бірі тұрған [шайтандар] естиді және үлгермей жатып аққан жұлдызға соқтығысады. [Шайтан] естігенін жолдасына жеткізеді [төменде] және оны аққан жұлдыздар күйдіреді. Кейде олар өтіп кеткенше соғылып үлгереді және төмендегі шайтаннан болған келесісі тыңдайды және т.б солай жалғаса береді. Бұл жерге естілген хабар бір ақиқат сөзге жүз шындықты қосатын бақсыларға жеткізіледі. Қашан [бақсы, сиқыршының болжамы] орындалады, [адамдар]: «Ол емес пе анау-мынау күні анау-мынау болатынын айтты» дейді. Біз мұның рас екенін көрдік!» - бірақ ол аспаннан естілген сөз ғана орындалуда!»
3. Құрылыс пен қолөнерді білу. Алла Тағала: «Сүлеймен (Ғ.С.) ге де ерте кетуі бір айлық, кешке қайтуы бір айлық (жол алатын) желдерді бағындырдық. Ол үшін еріген мыстан бұлақ ағыздық. Я, Раббының бұйрығымен оның алдында жұмыс істейтін жындарды да бағындырдық. Олардан кім әмірімізден тайса, оған жалындаған азаптан таттырамыз. Олар, Сүлеймен (Ғ.С.) нің қалауынша, құрылыстар, мүсіндер, көлдей ыдыстар және орнатылған қазандар жасайтын еді. «Ей Дәуіт (Ғ.С.) тің үй-іші! Шүкірлік етіңдер!” Құлдарымнан шүкір етуші аз» (34:12-13).
4. Жындардың басқа денеге айналу қабілеті. . Жындар адам мен жануарлар кейпіне айналуға қабілетті. Мәселен, Бәдір шайқасы алдында Шайтан мүшріктерге Сураки кейпінде көрінд. Бұл туралы Құранда: «Сол уақытта шайтан олардың қылықтарын өздеріне әдемі көрсетті де: «Бүгін адамдардан сендерді жеңуші жоқ. Расында мен сендерге көмекшімін» деді. ( 8:48). Бірақ мүшріктердің әскері бетпе-бет келгенде Мұсылмандардың бір бөлігімен кездескенде, періштелердің көктен түсіп, жүгіруге асыққанын көрді: Екі топ бірін-бірі көргенде, теріс айналып: «Мен сендерден мүлде беземін. өйткені, сендер көрмейтін нәрсені көремін. Алладан қорқамын. Алла қатты азап иесі.» деді (8:48)
5. Шайтан адам денесінде қан сияқты жүреді оның тамырлары арқылы ағады. Сахих әл-Бухари мен Сахих әл-Муслимде Хадис Әнәстің сөзінен Алланың елшісі (с.ғ.с) оған сәлем беріп: «Ақиқатында, шайтан адамның ішінде дәл осылай жүреді» деді.
Алла Тағала адамдарды да, жындарды да өзіне құлшылық ету үшін жаратты және Алланың әмірі болмаса жындар адамдарға еш зиянын тигізе алмайды. Шынайы Аллаға және Пайғамбарына бойұсынған мұсылман «жындар әлемінің» біз сияқты жаратылыс екендігін анық түсіне алады. Ал олардың қандайда бір зиянына ұшырамас үшін әр адам өзін таза ұстап, дұғалармен жүргені абзал.
«Қазақстан адам ресурстары» жеке ұйымының
теолог маманы Қанатқали Саят