**Кіріспе**

Қазіргі әлемде қоршаған ортаны қорғау мәселесі ерекше маңызды болып отыр. Жердегі тіршілікке қауіп төндіретін климат өзгерістері, ауаның, судың және топырақтың ластануы адамзаттың назарын табиғаттың құндылықтарына аударды. Ислам діні де қоршаған ортаны қорғау мәселесіне айрықша көңіл бөледі. Құран мен хадистерде табиғатты сақтау, оны қорғау жөнінде көптеп айтылған. Бұл мақалада Ислам дінінің қоршаған ортаны қорғауға деген көзқарасын талқылап, оның негізгі қағидаларын қарастырамыз.

**Исламдағы табиғаттың маңызы**

Исламда табиғат – Алланың жаратылысы ретінде ерекше мәртебеге ие. Құран Кәрімде жер мен аспан, таулар мен өзендер, жануарлар мен өсімдіктердің жаратылысы туралы көптеген аяттар бар. Бұл аяттар арқылы мұсылмандар табиғаттың әрбір элементі Алланың жаратқан құнды бір бөлігі екенін түсінуі тиіс. Құранда Алла Тағала: «Ол сендерді жердің халифалары етті» (Фатыр сүресі, 39-аят) деп айтады, бұл адамның табиғатқа жауапкершілікпен қарауы керектігін білдіреді.

**Қоршаған ортаны қорғау – мұсылманның парызы**

Исламда қоршаған ортаны қорғау – мұсылманның діни парызы болып табылады. Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.ғ.с.) қоршаған ортаға зиян келтірмеуді үнемі насихаттап отырды. Оның хадистерінде ағаш отырғызу, су көздерін қорғау, жануарларға мейірімділік көрсету сынды іс-әрекеттер ерекше мадақталған. Бір хадисте: «Кімде-кім бір ағаш отырғызса, оның жемісінен адамдар да, жануарлар да, құстар да жеп, оған сауап жазылады» (Муслим) деп айтылған.

**Қоршаған ортаға зиян келтіру – күнә**

Исламда табиғатқа зиян келтіру – ауыр күнә болып саналады. Құранда Алла Тағала адамзатты жерді бүлдірмеуге шақырады: «Жерді түзетілгеннен кейін бұзбаңдар...» (Ағраф сүресі, 56-аят). Бұл аят қоршаған ортаны қорғау және оны сақтау жауапкершілігін әрбір мұсылманның мойнына жүктейді. Табиғатқа зиян келтіру, оны ластау, ағаштарды заңсыз кесу, жануарларды өлтіру – мұның бәрі Исламда күнәлі істердің қатарына жатады.

**Ислам дінінің экологиялық тәрбие қағидалары**

Исламның экологиялық тәрбие қағидалары адамның табиғатқа деген қатынасын жақсартуға бағытталған. Мұсылман табиғатты өз үйіндей көріп, оны қорғауға, сақтауға және құрметтеуге міндетті. Бұл қағидаларға төмендегілер жатады:

1. **Табиғатты сыйлау**: Табиғат Алланың жаратылысы болғандықтан, оны құрметтеу – мұсылманның міндеті.

2. **Ресурстарды үнемдеу**: Исламда су, жер, ауа сынды табиғи ресурстарды ысырап етпей пайдалану қажет деп үйретеді.

3. **Тазалық**: Исламда тазалыққа үлкен мән беріледі. Қоршаған ортаны таза ұстау – мұсылманның негізгі парыздарының бірі.

4. **Жануарлар мен өсімдіктерді қорғау**: Исламда жануарларға және өсімдіктерге мейіріммен қарау қажеттілігі ерекше атап өтіледі.

**Қорытынды**

Қоршаған ортаны қорғау – Ислам дінінің негізгі қағидаларының бірі. Мұсылман қауымы Алланың жаратқан табиғатын сақтап, оны қорғауға жауапты. Бұл жауапкершілік тек өзіміз үшін ғана емес, болашақ ұрпақтарымыз үшін де маңызды. Сондықтан, Ислам діні адамзатты табиғатпен үйлесімді өмір сүруге шақырады, және бұл өмір салты тек қана діни парыз емес, сонымен қатар, Жердегі барша жаратылыстың аманат екендігін ескертеді.