Кіріспе

Ислам дінінде отбасы – қоғамның негізгі іргетасы, оның беріктігі мен тұрақтылығы қоғамның әл-ауқатының кепілі болып табылады. Мұсылман отбасы – ер мен әйелдің арасындағы өзара құрмет, сүйіспеншілік және міндеттердің дұрыс бөлінуіне негізделген. Ислам діні ер мен әйелге отбасындағы белгілі бір міндеттер мен құқықтар жүктейді, және олардың әрқайсысының рөлі отбасылық өмірдің үйлесімділігін қамтамасыз етуге бағытталған. Бұл мақалада мұсылман әйел мен ердің отбасындағы орны мен рөлі, олардың міндеттері мен құқықтары туралы сөз қозғалатын болады.

Ер адамның отбасындағы орны

1. Отбасының басшысы және қамқоршысы

Ислам дінінде ер адам отбасының басшысы және қорғаушысы ретінде саналады. Құранда Алла Тағала былай дейді: «Ер адамдар әйелдерге басшылық етеді, өйткені Алла бірін-бірінен артық етті және ерлер өз мал-мүліктерінен жұмсайды» (Ниса сүресі, 34-аят). Бұл аят ер адамның отбасындағы басшылық рөлін, оның қаржылық жауапкершілігін және отбасына қамқоршы болу міндетін көрсетеді.

Ер адам отбасының материалдық жағдайын қамтамасыз етуге, әйелінің және балаларының қажеттіліктерін қанағаттандыруға міндетті. Ол отбасының рухани және моральдық дамуына жауапты болып, әділдік пен мейірімділікке негізделген басқару жүйесін орнатуы тиіс.

2. Қорғаушы және қамқоршы

Исламда ер адам отбасын қорғау және оған қамқорлық көрсету міндетін алады. Бұл қорғау тек физикалық қауіптерден ғана емес, сонымен қатар, рухани және моральдық қауіптерден де қорғауды қамтиды. Ер адам әйеліне және балаларына қолдау көрсетіп, оларды жақсы тәрбие мен біліммен қамтамасыз етуге тырысуы керек.

Ер адам өзінің отбасын Алланың жолында ұстау, оларды дұрыс бағытқа жетелеу және Исламның құндылықтарын сақтау арқылы қорғаушы рөлін атқарады. Бұл міндеттер отбасындағы ер адамның беделін арттырып, оның отбасындағы рөлін нығайтады.

Әйел адамның отбасындағы орны

1. Отбасының жүрегі және берекесі

Мұсылман әйел – отбасының жүрегі, оның негізін құрайтын маңызды тұлға. Құранда Алла Тағала былай дейді: «Олардың арасынан сендер үшін тыныштық табатын жұбайлар жараттық және сендер араларында сүйіспеншілік пен мейірімділік орнаттық» (Рум сүресі, 21-аят). Бұл аятта әйелдің отбасындағы рөлі, оның сүйіспеншілік пен мейірімділікке негізделген екенін көрсетеді.

Әйел адам отбасының берекесін арттырып, оның ішкі үйлесімділігін сақтауға жауапты. Ол үйдің тыныштығын қамтамасыз етіп, балалардың тәрбиесіне көңіл бөледі. Әйел адамның отбасындағы рөлі оның рухани дамуына және үй ішіндегі татулықтың негізін қалауға бағытталған.

2. Балалардың тәрбиесі және рухани дамуы

Ислам дінінде әйел адамның маңызды міндеттерінің бірі – балаларды тәрбиелеу. Ана – баланың алғашқы ұстазы, оның бойына Исламның құндылықтарын сіңіретін тұлға. Әйел адамның тәрбиелік рөлі тек қана баланың мінез-құлқын қалыптастырумен шектелмей, оның рухани дамуына да негізделеді.

Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.ғ.с.) хадисте былай дейді: «Әрбірің бақташысыңдар және әрқайсың өздеріңнің қоластындағылардан сұраласыңдар...» (Бухари). Бұл хадис әйелдің отбасының рухани және тәрбиелік жағына жауапты екенін көрсетеді. Әйел адам балаларының діни тәрбиесіне, олардың иман мен тақуалықты түсінуіне ерекше мән беруі тиіс.

Ер мен әйелдің өзара қарым-қатынасы

Исламда ер мен әйелдің отбасындағы қарым-қатынасы өзара құрмет пен сүйіспеншілікке негізделуі тиіс. Ер мен әйелдің құқықтары мен міндеттері теңестірілген және олардың әрқайсысының отбасылық өмірде маңызды рөл атқаруы қамтамасыз етілген.

1. Құрмет пен махаббат

Құранда Алла Тағала былай дейді: «Олар сендер үшін киім, сендер олар үшін киімсіңдер» (Бақара сүресі, 187-аят). Бұл аят ер мен әйелдің бір-біріне деген жақындығы, өзара құрмет пен махаббаттың негізі екенін көрсетеді. Ер мен әйелдің бір-біріне деген құрметі олардың арасындағы сенімділік пен сүйіспеншілікті нығайтады.

2. Теңдік және әділеттілік

Ислам дінінде ер мен әйелдің отбасындағы құқықтары теңестірілген және олардың әрқайсысына әділдікпен қарау қажет. Ер адам әйелінің құқықтарын қорғауға, оған әділ және мейірімді болуға міндетті. Әйел адам да еріне құрмет көрсетіп, оның отбасындағы басшылық рөліне мойынсұнуы тиіс.

Қорытынды

Мұсылман отбасы – ер мен әйелдің арасындағы өзара құрмет, сүйіспеншілік және әділеттілікке негізделген. Ер адам отбасының басшысы, қорғаушысы және қамқоршысы болып табылады, ал әйел адам – отбасының жүрегі, берекесі және балалардың тәрбиесі мен рухани дамуының негізін қалаушы. Ислам діні ер мен әйелге тең құқықтар мен міндеттер жүктейді, және олардың әрқайсысы отбасылық өмірдің үйлесімділігі мен тұрақтылығын қамтамасыз етуге бағытталған. Мұсылман ер мен әйелдің отбасындағы орны мен рөлі Исламның негізгі құндылықтарына сай және олардың бір-біріне деген құрмет пен сүйіспеншілікке негізделген.

Шаекова Шолпан