Кіріспе

Шәкәрім Құдайбердіұлы – қазақтың көрнекті ақыны, философы, ойшылы және ағартушысы. Ол өзінің шығармаларында Ислам дінінің рухани және моральдық құндылықтарын терең талдап, оларды қазақ халқының рухани дамуына арнады. Шәкәрімнің діни көзқарастары мен қызметтері қазақ қоғамының рухани өмірінде маңызды рөл атқарды және оның еңбектері бүгінгі күнге дейін өзектілігін жоғалтқан жоқ. Бұл мақалада Шәкәрім Құдайбердіұлының Ислам дініне қосқан үлесі, оның діни ілімдерге деген көзқарасы және қазақ қоғамындағы рухани оянудағы рөлі талданады.

Шәкәрімнің діни көзқарастары

Шәкәрім Құдайбердіұлының діни көзқарастары оның шығармаларының негізгі өзегі болып табылады. Ол Ислам дінін терең түсініп, оның рухани құндылықтарын қазақ қоғамына жеткізуді мақсат етті. Шәкәрім діни білімді терең меңгеріп, Құран мен хадистерді зерттеді. Ол Исламның негіздеріне сүйене отырып, адамның рухани дамуы мен моральдық тазалығы туралы ойларын шығармаларына енгізді.

Шәкәрімнің діни көзқарастарының бір ерекшелігі – оның сопылық ілімдерге жақындығы. Ол Аллаға деген махаббат пен тақуалықты насихаттап, сопылықтың ішкі мәнін түсіндіруге тырысты. Шәкәрімнің сопылық ілімдерге деген қызығушылығы оның шығармаларында айқын көрініс тапты, әсіресе, ол адамның жан дүниесін тазартып, Аллаға жақындау жолында рухани тәжірибенің маңыздылығын атап өтті.

Ислам дінін насихаттаудағы рөлі

Шәкәрім Құдайбердіұлы Ислам дінінің моральдық және рухани қағидаларын насихаттауда үлкен еңбек сіңірді. Ол өз шығармаларында Исламның әділеттілік, мейірімділік, адалдық сияқты негізгі құндылықтарын дәріптеді. Шәкәрім қазақ қоғамын осы құндылықтарды ұстануға шақырды және оларды күнделікті өмірде қолданудың маңыздылығын түсіндірді.

Оның «Үш анық» атты еңбегі – қазақ халқының рухани дамуына арналған маңызды шығармалардың бірі. Бұл еңбегінде Шәкәрім адамның өмір сүру мәні, жанның мәңгілігі және Аллаға деген сенім туралы терең ойларын ортаға салды. Ол Ислам дінінің негіздеріне сүйене отырып, адамның рухани әлемін байытуға, оның иманын күшейтуге бағытталған ойларын ұсынды. Шәкәрімнің бұл еңбегі қазақ халқының діни санасының қалыптасуына үлкен әсер етті.

Құран мен хадистерді түсіндіру

Шәкәрім Құдайбердіұлы Исламның қасиетті мәтіндерін түсіндіруде де үлкен қызмет атқарды. Ол Құран мен хадистерді қазақ тілінде түсінікті етіп жеткізуге тырысты. Шәкәрімнің бұл бағыттағы еңбектері қазақ халқының дінге деген көзқарасын нығайтып, оны тереңірек түсінуге мүмкіндік берді.

Шәкәрім Құдайбердіұлы өзінің шығармаларында Құранның аяттарын түсіндіру арқылы қазақ халқының өміріндегі маңызды мәселелерді қозғады. Ол әділеттілік, мейірімділік, адалдық, сабырлық сияқты қасиеттердің маңыздылығын атап өтіп, оларды қоғамда жүзеге асырудың жолдарын көрсетті. Шәкәрімнің бұл бағыттағы қызметі оның діни білімін, Құран мен хадистерді терең түсінгенін және оларды халыққа жеткізудегі жоғары шеберлігін айқын көрсетеді.

Қазақ қоғамындағы рухани оянудағы рөлі

Шәкәрім Құдайбердіұлының Ислам дініне жасаған қызметтерінің бірі – қазақ қоғамындағы рухани оянуға ықпал етуі. Ол өзінің шығармаларында қазақ халқын рухани жаңғыруға шақырып, Ислам дінінің негіздерін ұстануға үндеді. Шәкәрімнің рухани мұрасы қазақ халқының ұлттық санасының қалыптасуына, діни және мәдени құндылықтарды сақтауға үлкен үлес қосты.

Шәкәрім қазақ қоғамындағы әділетсіздік, надандық, алауыздық сияқты мәселелерді сынға алып, оларды жоюдың жолдарын ұсынды. Ол қазақ халқының рухани дамуын және қоғамның әділетті болуын армандады. Шәкәрімнің бұл ойлары оның діни және рухани қызметінің негізгі бағыты болды және қазақ қоғамында рухани оянуға үлкен серпін берді.

Шәкәрімнің мұрасы және қазіргі замандағы маңызы

Шәкәрім Құдайбердіұлының рухани мұрасы бүгінгі таңда да өзектілігін жоғалтқан жоқ. Оның еңбектері қазақ халқының рухани және мәдени дамуына үлкен әсер етті. Шәкәрімнің діни көзқарастары, оның Ислам дініне жасаған қызметтері қазіргі заманғы мұсылман қауымы үшін маңызды рухани және моральдық негіз болып табылады.

Шәкәрімнің шығармалары қазіргі заманғы қазақ қоғамында да рухани құндылықтарды насихаттау және сақтау жолында маңызды рөл атқарады. Оның еңбектері жастарды тәрбиелеуде, олардың діни және рухани санасын қалыптастыруда қолданылуда. Шәкәрімнің рухани мұрасын зерттеу және насихаттау бүгінгі ұрпақтың міндеті болып табылады.

Қорытынды

Шәкәрім Құдайбердіұлының Ислам дініне жасаған қызметтері оның қазақ халқының рухани өміріндегі маңызды рөлін айқындайды. Ол Исламның моральдық және рухани құндылықтарын терең түсініп, оларды халыққа жеткізуді мақсат етті. Шәкәрімнің діни көзқарастары мен еңбектері қазақ қоғамының рухани дамуына үлкен үлес қосты және оның рухани мұрасы қазіргі заманда да өз маңызын жоғалтқан жоқ. Шәкәрімнің Ислам дініне жасаған қызметтерін зерттеу және оны келер ұрпаққа жеткізу – бүгінгі қоғамның рухани дамуы үшін маңызды міндет.

Абдувалинов Дастан